مانی که از کیفیت و ساختار فرش ماشینی صحبت می‌شود، اکثراً پارامترهایی مانند جنس نخ تار، پود و خاب فرش یا میزان شانه و تراکم فرش از ذهن عبور می‌کند اما در حقیقت این‌ها فاکتورهایی هستند که مکمل فاکتور کمتر شناخته شده، عملیات آهار و تکمیل فرش که بسیار مهم و اساسی است، موجب افزایش کیفیت، استقامت و طول عمر فرش ماشینی می‌شود.
آهار چیست؟
اکثر منسوجات پس از بافت قابل عرضه به بازارهای مصرف و یا استفاده توسط مصرف‌کننده نیستند، فرش ماشینی از آن دسته محصولاتی است که پس از بافت باید مراحلی تحت عنوان آهار و تکمیل را پشت سر بگذارد و آماده عرضه به مشتری شود.
در دید کلی فرآیند آهار فرش ماشینی به این صورت است که پشت فرش را به مواد مخصوصی (ترکیب رزین مخصوص و نشاسته) آغشته می‌کنند و سپس به وسیله حرارت (مستقیم یا غیرمستقیم) این مواد را تثبیت می‌کنند. این عملیات باعث می‌شود میزان فرسایش فرش تا حد زیادی کاهش پیدا کند و محصول نهایی بسیار زیباتر و باکیفیت‌تر باشد.
فرآیند آهار
فرش ماشینی پس از بافت به صورت رول خام وارد سالن آهار و تکمیل می‌شود و پس از بازدید اولیه ریشه‌ها توسط رفوگر به قسمت آهار منتقل می‌شود. فرآیند آهار به سه قسمت رائینگ، شیرینگ و آهارزنی پشت فرش تقسیم می‌شود.
در ابتدا رول‌های فرش ماشینی به یکدیگر دوخته می‌شوند و به دستگاه براشیگ(رائینگ) هدایت می‌شوند، عملیات براشینگ به این صورت است که رول‌ها با عبور از بین فرچه‌ها و برس‌های مخصوص گردگیر عاری از نخ و پرز اضافه که روی سطح فرش وجود دارد می‌شوند و همچنین منفذهای خاب فرش برای نفوذ بهتر چسب آهار باز می‌شود.
در مرحله بعد رول‌ها به دستگاه شیرینگ هدایت می‌شوند. در این دستگاه عملیات پرداخت سطحی روی فرش انجام می‌شود، پرداخت سطحی به این معنی است که ناهمواری‌هایی که روی سطح فرش به وجود آمده‌اند توسط تیغه‌هایی مارپیچ شکل از روی سطح برداشته می‌شوند و ارتفاع نخ خاب فرش تنظیم می‌شود. ناهمواری‌های سطحی در مرحله تولید بنا به دلایلی همچون تفاوت در طرح ریشه‌ها یا کندی تیغه جداکننده‌ی فرش خاب رو از فرش خاب زیر به وجود می‌آید. سطح فرش بعد از این عملیات نرم شده و نور را به طور یکنواخت بازتاب می‌دهد.
بعد از مرحله شیرینگ رول‌ها به سمت بخش آهارزنی هدایت می‌شوند. در این بخش غلطک آهار داخل یک تشتک که حاوی چسب مخصوص آهار است به طور مداوم با سرعت خاصی در حال چرخش است و پشت فرش‌ها را به چسب آغشته می‌کند و پس از آن فرش‌ها به سمت خشک‌کن حرکت می‌کنند. در قسمت خشک‌کن فرش‌ها با حرارتی بالغ بر 80 تا 120 درجه خشک می‌شوند. بعد از خشک شدن فرش‌ها را توسط سیلندری که با استفاده از بخار آب، گرم شده است اتو می‌کنند، اتو کردن باعث می‌شود الیاف فرش نرم شوند. پس از اتمام عملیات آهارزنی فرش‌ها از رول جدا می‌شوند و به بخش تکمیل هدایت می‌شوند.
فرآیند تکمیل
در این مرحله عملیات نهایی تکمیلی روی فرش انجام می‌شود. فرش‌های برش خورده به میز هوا منتقل می‌شوند و طول فرش را زیگزاگ و عرض فرش را ریشه می‌زنند. زیگزاگ فرش باعث دوام و استحکام کناره‌های فرش می‌شود. رنگ مورد استفاده برای نخ زیگزاگ همان رنگ زمینه فرش است، این همرنگی علاوه بر اینکه باعث زیبایی ظاهری فرش می‌شود، برای تشخیص رنگ زمینه فرش لوله‌شده در انبار نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از عملیات ریشه و زیگزاگ، بازدید نهایی و کنترل کیفیت نهایی روی فرش انجام می‌گردد، چنانچه هیچگونه عیبی در رو و پشت فرش دیده نشود، فرش درجه یک خواهد بود، در غیر این صورت برای فرش بسته به نوع و میزان خرابی درجه‌های بالاتری از کیفیت در نظر گرفته خواهد شد. سپس محصول به صورت لوله شده در بسته‌بندی مناسب به مصرف‌کننده عرضه می‌شود.
